Kumpulan Geguritan bahasa Jawa

Sahabat Pencari Ilmu, Yuk kita berguru perihal Kumpulan Geguritan bahasa Jawa

Kumpulan Geguritan bahasa Jawa

Geguritan (berasal dari bahasa Jawa Tengahan, kata dasar: gurit, berarti "tatahan", "coretan") merupakan bentuk puisi yang berkembang di kalangan penutur bahasa Jawa dan Bali. Geguritan berkembang dari tembang, sehingga dikenal beberapa bentuk geguritan yang berbeda.

Geguritan "Ambengan Sega Kuluban"

Ambengan sega kuluban dieler ing tampah

Diladekake ing pasamuwan

Direncah bebarengan, kroyokan, rebutan

Ambengan sega kuluban

Ora ana sing ngerti duweke sapa

Kejaba dadi pangane para wayang, para dhalang

Sing lagi lungguh methingkrang

(kidang lan truwelu, kinjeng lan kupu

Mung mampu nyawang sinambi ngeleg idu)

Ambengan sega kuluban, wis gusis dienggo pesta

Mung kari tampah ngganda amis, angganda amis

Banjur kanggo bal-balan para buta!

Bledheg Segara Kidul

Turiyo Ragilputra

                                                                                                Ambal Kebumen, Januari 2003

(Panjebar Semangat, No.14 – Tanggal 5 April 2003)

Geguritan "Micara marang Jaman"

Aku isih ngambu gandane banyu wudlu

Nalika sliramu nyendhal kendhaline kuda

Ngibarake gendera ngubengi jagad raya

Ukara-ukara mbrubul kayadene maewu-ewu panah

Cinepas saka gendhewa kontroversi

Gawe wuru para sujana lan jago sejarah

Buku endi mengkone sing kudu ditulisi

Jaman, menyang endi abure manuk-manuk

Nalika rasa rumangsa wis musna saka telenge bumi

Lan gegremetan rame-rame mbarang amuk

Bayi-bayi padha rebutan dolanan geni

Bledheg Segara Kidul

Turiyo Ragilputra

Ambal Kebumen, Februari 2001

(Jaya Baya, No. 2 – Tanggal 8 September 2002)

Geguritan "Ibu (1)"

Ibu,

Iki parak esuk

bangbang sumirat jingga

wis wancine wekel makarya

coba pirsanana

piring dhepyah uwuh mblasah

njaluk gawemu dina iki

apa ta endah impenmu wektu iki

rentengan gelang kalung lan peniti

utawa Hongkong Paris lan Itali?

Ibu,

Putra wayah wis gumregah

Ngolah kebon tegal sawah

Geneya sliramu katrem ing donyaning sinanjung?

Ibu,

Ayo enggal wungu

Aja angler

Kaya tledhek nembe wuru

Kidung saka Bandungan

Rini Tri Puspohardini

2003

Geguritan "Yen Ana Gela"

Kaya wis lumrah

Yen wengi sinusul rina

Mula yen kalakala ana gela

Mesthine ana sing luput saka panggantha

Geneya nangisi keplasing wektu

Senajan mangkua sawengi natas

Rembulan tatu kuwi dudu duwekmu

Aja getun aja nggagas

Ana teka ana lunga

Wayahe purnama

Tibane malah grahana

Mula saiki sadurunge rina

Tumengaa menyang akasa

Sawangen rembulan kae

Lilingen endah lan keplenge

Kidung saka Bandungan

Rini Tri Puspohardini

2003

Geguritan "Uluk Salame Srengenge"

Srengenge wis dhedhem-dhedhem

Nggugah esuk kang isih ngantuk

Lakune glendheh-glendheh

Kaya temanten anyar ngenggar-enggar

We lha, kok isih padha nglipus turu

Kaya wong-wong kang lagi wuru

Mendem miras lan narkoba

Ayo tangi enggal tumandang

Selak ditinggal wektu mlayu mblandhang

Kaya jaran ucul negar-negar

Iki wis esuk pajar

Esuke panguripan anyar

Nggelar reformasi

Kang ora mesthi ana ing saben sasi

Lan saben warsi

Srengenge wis glendheh-glendheh

Saka wetan ngajak cancut bebarengan

Mbengkas karya kang ngedap-edapi

Kanggo urip kang ngglenter moncer

Aja pijer kagol lan rewel

Kaya taun-taun kapungkur kang kathether

Geguritan Abang Branang, Rachmat Djoko Pradopo, 18 Februari 2000

Geguritan "Para Mitrane Wengi"

Wengi banget sumanak ngaruh-aruhi

Ngajak para kadange wengi

Turu ing pojok-pojok kapencil

Sanajan gumrumunge lemut lan jingklong

Lan sawatara ganda apeg nduleg

Ganda humus kang nyuburake suket

Lan tanduran alasan

Wengi ngajak para kadange ngaso

Nanging dheweke lan kanca-kancane

Isih kudu nyukupi

Kabutuhan mangan lan urip liyane

Kanggo dina iki lan sesuk esuke

Embuh ana tumpukane uwuh

Utawa sadawane ril sepur

Utawa ing ngendi bae

Nanging wengi ora kasil mbujuk turu

Kanthi adhem lan nggameng petenge

Nganti esuk ngatonake raine

Geguritan Abang Branang

Rachmat Djoko Pradopo

17 Desember 2000

Geguritan "Wengi Saya Mencit"

Wengi saya mencit

Kaya pucuke wit cemara lungit

Nglayut yen dirasa

Rasane saya nalangsa

Wengi napaki sepi

Sepine swasana kang suwung

Mung ing pikir kang temlawung

Kelingan kang ora-ora gawe bingung

Wengi saya mencit

Ora teges mripat kudu turu

Nadyan wis ngantuk theklak-thekluk

Gawean isih matumpuk-tumpuk

Wengi saya mencit

Wektu saya merit

Ati kaya dirujit-rujit

E, ya amit-amit

Wong isih kepengin urip

Nadyan urip mung gadhuhan

Sawektu-wektu mampu dipundhut

Sing Kagungan

Geguritan Abang Branang, Rachmat Djoko Pradopo

12 Januari 1993

Geguritan "Wis Tuwa"

Planit kang kita enciki iki

Wis gruyah-gruyuh tuwa

Marga umur lan kasangsaran nglantur

Tansah adus kringet, getih,

Lan dosa-dosa

Nanging, kianat kok ora tau mendha

Tansah nancepake glathi saka buri

Ing jantung-jantung panguripan iki

Tangan-tangan kang tansah tumenga

Tansah tanpa guna gegodres

Lan getih tansah nelesi glathi

Lancipe pedhang lan bumi kebes

Luh tansah dumrojos deres

Tanpa guna nelesi bumi kinasih iki

Geguritan Abang Branang

Rachmat Djoko Pradopo

2 April 1968

Geguritan "Rembulan Ing Plataran"

Rembulan saiki wis kijenan ing plataran

Bocah-bocah dolanan wis ora gumerah

Padha nonton Teve lan dhangdhutan

                   

Rembulan saiki wis kijenan

Malah jangkrik bae wis ilang engkrike

Kodhok-kodhok kang tetabuhan

Saiki wis ora ana baneke

Padha kena endrin lan DDT

Rembulan saiki wis kijenan

Plataran-plataran sepi

Malah bocah-bocah kothekan bae

Saiki wis ilang baneke

Rembulan kari kelop-kelop dhewekan

Geguritan Abang Branang

Rachmat Djoko Pradopo

7 Agustus 1991

Geguritan "Lingsir wengi"

Angin mecaki wengi

Nalika godhong-godhong wis padha turu

Kabeh wis kebyukan impen

Mung awak ingsun kang isih sendhen

Gelik-gelik ing teras dhewekan

Lurung mamring tanpa sabawa

Nambah nglanguting pangrasa

Mungguh langgenge urip iki

Nganti kapan, sapa ta ngerti

Pancen kabeh iku nggembol wewadi

Kang manungsa ora mampu nduga

Angin mlangkring ing pang blimbing

Sapa ngerti apa kang bakal dumadi

Iku panganyuting ati

Tan jenjem nganti lingsir wengi

Mung saya dhewe kang isih nuguri sepi

Geguritan Abang Branang

Rachmat Djoko Pradopo

Mei 1992

Geguritan "Jaman Reformasi"

Wis-uwis saiki ora ana bendara

Sinembah para kawula

Wis-uwis aja tansah sendika

Sakersa paduka kula manut

Kula ndherek paduka

Wis-uwis aja pasrah panguwasa

Aja sumangga ndara

Lageane wong dhisik, kuna

Jaman reformasi

Wis-uwis le demonstrasi

Aja lelandhesan demokrasi tanpa wates

Reformasi ora mung kuwi

Sing penting sing ngerti

Nekad bela rakyat

Njejegake bangsa

Gemah aripah tata tur raharja

Moncere nagara Indonesia

Mumbul ing manca praja

Pak Yasa Carita

Geguritan "Pitik"

Lagi wae babone betog-betog ngendhog

Kukuruyuk jagone kluruk esuk-esuk

Kiyeg-kiyeg kuthuke padha blayon

Pitik wulune katon gilap mengkilap

Seger-seger tur lemu thipluk-thipluk

Sing duwe pitik kumalungkung

Lha pakan ora gothang

Esuk dhedheg, sore jagung

Kandhang resik sarta apik

Lo, ngglethak ndadak

Seyekti nyala wadi

Kabeh pitike mati

Nggegirisi tumindakmu

Culika

Kowe nggegerake jagad

Kae sakampung buntung

Bendarane pitik melu mati

Kena flu burung

Pak Yasa Carita

Geguritan "Elinga"

Ing tengahing ara-ara…

Bledug ngampak-ampak

Dak sawang ombak ing samudra

Kang mampu gawe cilaka

Yen duka,

bisa tambah sengsara

Ati tambah nalangsa

Bandha donya mampu onya

Eling ta!

Prahara Tsunami ing Aceh

Omah mampu kerem

Omah mampu kesilem

Apa Gusti wis duka?

Ora perlu wangsulan

Wangsulane ana jroning nala kita

Mula, elinga

Ayo ngabdi, sadurunge ditimbali

Rawat Supratikno

Bantul, pungkasan Juli 2010

Geguritan "Udan"

Mendhung mentiyung ngemuli langit

Mahanani swasana dina

Dadi peteng nambahi sumpeg

Hawane adhem, angine ngebes

Sinamber gelap gebyaring thathit

Gumaleger swaraning sang gurnita

Gumuruh ngebaki jagad raya

Mangsa rendheng udan ngecimpleng

Anyandhet gangsaring pra kadang jroning makarya

Kari mung lungguh dheleg

Sangga uwang ngrenggani dingklik kang sepi

Ana jroning bale wisma

Ati umeg,

Kaprawasa kurdhaning karep

Udane ngrecih nambahi ardhaning greget

Saya suwe tansaya jengkel

Mripat sepet krasa ngantuk

Nyamber kemul mapan mlungker turu

Gumlendhang ngrangkul guling

Agus Sulton

Geguritan "Sun Gurit"

Watake wong kampung jati

Setiti angati-ati

Wani gawe wedi juti

Tresna mring janma sesame

Bawa laksana berbudi

Lega lila trusing budi

Tuhu maring sakeh janji

Bekti gusti yayah wibi

R. Intoyo

Geguritan "Langgeng"

Yen sira takon

Dina wangsulingsun

Cetha tan bakal kawangsulan

Awit somah sun klebu jejer

Memunjer ngosik panguripan kang

Kukuh tan jugrug kahorek lindhu mawindu

                                                  

Yen sira mlenggong karana

Playon sun klakon ngliter jagat

Tan krenggosan nggon nata napas

Kiranen dhewe wirama palarane

Awit satuhune jumbuh sun dadi

Ngraton ing dat sipat kang

Tan pedhot dening tembung ngakerat

Wong Agung

Budi Palopo

1995

Geguritan "Kembang Lambe"

Ana kembang lambe, mekrok dadi

Pethetan banger ing sadawane pager

Ana kembang lambe kang

Ngundang tekane laler-laler ijo

Nalika bocah wadon-mu

Dolanan anak-anakan

Ana kembang lambe dirubung laler ijo

Nalika dak rungu kidung tangisan

Golekan, kae golekane sapa

Yen sira tansah dadi golek-golekan

Ingsun mengko entek mimis pira

Wong Agung

Budi Palopo

1996

Geguritan "Wiji Thukul"

Nalika wiji thukul, dadi

Suket teki kang

Mbarengi plethek srengene

Akeh klongsong mimis ganda amis

Gemlethak ing lemah perdikan

Nalika wiji thukul, dadi

Suket kang ngruket klongsong mimis

Akeh uler keket rupa ijo, rerambatan

Nedya ngrusak lung bangsa tumuwuh

Nanging, nganti seprene

Srengenge sih mampu mlethek

Ngemu daya panguripan

Kanggo bangsa pasuketan

Wong Agung

Budi Palopo

2003

Geguritan "Madyaning Bebrayan"

Ing madyaning bebrayan

Ora katon endi kang positif endi kang udu

Akeh sing tetumpakan turangga

Ananging

Wismane kagedhen empyak kurang cagak

Ana sing katon ora pakra jebule bathok bolu isi madu

Jeneng janma mono tan kinira

Ana sing seneng tangane nang dhuwure tangane liyan

Iku kang prayoga

Awit bandha kang sejati yaiku sing diwehke liyan

Undhuh-undhuhane ing alam wusana

Bandha kang dienggo dhewe

Bakal ditinggal

Chahyo

Kotagede, April 2011

Geguritan "Geguritan iki, gurite sepi"

Ing ngendi geguritan iki mampu dak titipake

Jer kahanan wus ora nyawisake papan

Tembung - tembung edipeni

Trima sinampirake ing mega malang

Ora akeh maneh sing setya nganthi

Utawa ngonceki manik-manik ing sajrone

Dalah trima sinawang minangka

Ukara mati

Geguritan iki

Saderma guritan sepi

Ukara kang rinoncen awit kehanan

Kang mingget ati…

Yen ati tumlawung

Guritan lagi komanan papan

Yagene mengkono?

Emmmh,

Ora ana wangsulane

Mung enebe ati kang mampu mangsuli

Surtikanti