Unsur-unsur lelagon campursari
Unsur-unsur lelagon campursari, campursari dalam dunia musik nasional Indonesia mengacu pada campuran (crossover) beberapa genre musik kontemporer Indonesia. Nama campursari diambil dari bahasa Jawa yang bergotong-royong bersifat umum. Musik campursari di wilayah Jawa adegan tengah sampai timur khususnya terkait dengan modifikasi alat-alat musik gamelan sehingga dapat dikombinasi dengan instrumen musik barat, atau sebaliknya. Dalam kenyataannya, instrumen-instrumen 'asing' ini 'tunduk' pada pakem musik yang disukai masyarakat setempat: langgam Jawa dan gending. Dalam campur sari mempunyai beberapa unsur
Unsur-unsur lelagon campursari:
Unsur-unsur lelagon campursari
Unsur-unsur lelagon campursari:
- Tema: dhasaring prakara kang dikrembakake dadi cakepan lelagon
- Diksi: tembung-tembung sing wus pinilih
- Rima: unen-unen kang dibolan-baleni
- Amanat: tuntunan lan pituduh kang sinandi ana ing njeroning lelagon.
Geguritan: salah sijining sastra jawa awujud puisi
Unsur intrinsic geguritan: tema, rima, gambaran pangindran, amanat.
Tema: inti prakara kang diangkat ing geguritan
Rima: unen-unen kang dibolan-baleni andadekake geguritan katon nduweni irama
Manut unine, rima kaperang dadi rima asonansi lan rima aliterasi
Yen sing dibaleni kuwi kalebu unen-unen urip (vocal=a,I,u,e,o) kagolong rima asonansi
Rima aliterasi: yen sing dibaleni saliyane vocal
Rima asonansi kanggo mbentuk kahanan sing biyasane teratur, ajeg, lan nyenengake
Rima aliterasi biyasane gawe kahanan sing dicritakake ana ing geguritan katon ora ngepenakake ati/serem/susah
Paugeran geguritan: guru gatra, guru lagu, guru wilangan
Guru gatra: jumlahe larik ana ing saben pada (bait)
Guru lagu: tibane dhong-dhing (bunyi vocal akhir) saben larike
Guru wilangan: cacahe suku kata ing saben larike
Nulis geguritan: nemotakake tema, gawe cengkorongan isining geguritan saben padane, ngrakit geguritan kanthi migatekake basa-basa endah/rinengga
Ukara sambawa: ukara sing wasesane nganggo panambang a, na, la nana kang ora tegese prentah nanging nduweni teges sanajan, umpama, pangarep-arep lan mokal
Umpama: mangkata esuk mau saya ora telad kaya ngene iki. Aku mau nggawaa payung, klambiku ora kebes
Sanajan: udana deres ta, saya kudu mangkat. Sangua akeh ya tetep ora cukup
Pangarep-arep: sikilku ndang maria, saya mampu melu bal-balan. Bapak kondura, saya mampu matur adegan iki
Mokal: kowe maneh diwenehana, saya wae sing cedhak ora mambu. Narti maneh lulusa, wahyuni sing pinter wae ora bisa
Parikan: unen-unen rong gatra
Pathokan parikan: cacahe wanda ukara kapisan padha karo ukara kapindho, ukara kapisan ukara bebuka, ukara kapindho isine, tibane swara kapisan kudu padha karo ukara kapindho, mampu kadadeyan saka 2 gatra utawa gatra.
Wangsalan: tetembungan utawa unen-unen sing saemper cangkriman nanging batangane wis dikandhakake ing ukara candhake.
Pandhapuking ukara:
- Wangsalan lamba: mrica kecut, aja waton muni (mrica kecut=wuni). Njangan gori, nganthi judheg nggonku ngrasakake (njangan gori=gudheg). Kukus gantung, sawangen ayuku iki (kukus gantung=sawang)
- Wangsalan rangkep: ancur kaca, peksi langking mangsa sawa. Rasaksa, yen lagi nandhang dhukita (ancur kaca=rasa, pekis langking=dhandhang); bayem arda, ardane ngrasuk busana. Mari anteng, besuse saya ketara (bayem arda=lateng, ngrasuk busana=besus); tampar aren, aren arab wijilira. Tindak-tanduk nora ninggal tata hukuman alam (tampar aren=duk, aren arab=kuma)
- Wangsalan padinan: wangsalan sing prasaja ora disebutake batangane jalaran wong dianggep ngerti jawabane. Mbok aja ngrokok cendhak ta Mas! (tegese= neges-neges); anggone ndeleng nganti ngembang duren (tegese=dlongop)
- Wangsalan edipeni: wangsalan sing mawa purwakanthi guru basa. Tepi wastra, wastra kang tumrap mustaka (kemadha, iket); para mudha, nggegulanga ngiket basa
- Wangsalan memet: wangsalan anggone nggoleki batangane ambal kaping pindho lagi mengerteni karepe
Komentar
Posting Komentar