Unsur-unsur lelagon campursari

Unsur-unsur lelagon campursari, campursari dalam dunia musik nasional Indonesia mengacu pada campuran (crossover) beberapa genre musik kontemporer Indonesia. Nama campursari diambil dari bahasa Jawa yang bergotong-royong bersifat umum. Musik campursari di wilayah Jawa adegan tengah sampai timur khususnya terkait dengan modifikasi alat-alat musik gamelan sehingga dapat dikombinasi dengan instrumen musik barat, atau sebaliknya. Dalam kenyataannya, instrumen-instrumen 'asing' ini 'tunduk' pada pakem musik yang disukai masyarakat setempat: langgam Jawa dan gending. Dalam campur sari mempunyai beberapa unsur


Unsur-unsur lelagon campursari


Unsur-unsur lelagon campursari:
  1. Tema: dhasaring prakara kang dikrembakake dadi cakepan lelagon
  2. Diksi: tembung-tembung sing wus pinilih
  3. Rima: unen-unen kang dibolan-baleni
  4. Amanat: tuntunan lan pituduh kang sinandi ana ing njeroning lelagon.

Geguritan: salah sijining sastra jawa awujud puisi

Unsur intrinsic geguritan: tema, rima, gambaran pangindran, amanat.

Tema: inti prakara kang diangkat ing geguritan

Rima: unen-unen kang dibolan-baleni andadekake geguritan katon nduweni irama

Manut unine, rima kaperang dadi rima asonansi lan rima aliterasi

Yen sing dibaleni kuwi kalebu unen-unen urip (vocal=a,I,u,e,o) kagolong rima asonansi

Rima aliterasi: yen sing dibaleni saliyane vocal

Rima asonansi kanggo mbentuk kahanan sing biyasane teratur, ajeg, lan nyenengake

Rima aliterasi biyasane gawe kahanan sing dicritakake ana ing geguritan katon ora ngepenakake ati/serem/susah

Paugeran geguritan: guru gatra, guru lagu, guru wilangan

Guru gatra: jumlahe larik ana ing saben pada (bait)

Guru lagu: tibane dhong-dhing (bunyi vocal akhir) saben larike

Guru wilangan: cacahe suku kata ing saben larike

Nulis geguritan: nemotakake tema, gawe cengkorongan isining geguritan saben padane, ngrakit geguritan kanthi migatekake basa-basa endah/rinengga

Ukara sambawa: ukara sing wasesane nganggo panambang a, na, la nana kang ora tegese prentah nanging nduweni teges sanajan, umpama, pangarep-arep lan mokal

Umpama: mangkata esuk mau saya ora telad kaya ngene iki. Aku mau nggawaa payung, klambiku ora kebes

Sanajan: udana deres ta, saya kudu mangkat. Sangua akeh ya tetep ora cukup

Pangarep-arep: sikilku ndang maria, saya mampu melu bal-balan. Bapak kondura, saya mampu matur adegan iki

Mokal: kowe maneh diwenehana, saya wae sing cedhak ora mambu. Narti maneh lulusa, wahyuni sing pinter wae ora bisa

Parikan: unen-unen rong gatra

Pathokan parikan: cacahe wanda ukara kapisan padha karo ukara kapindho, ukara kapisan ukara bebuka, ukara kapindho isine, tibane swara kapisan kudu padha karo ukara kapindho, mampu kadadeyan saka 2 gatra utawa  gatra.

Wangsalan: tetembungan utawa unen-unen sing saemper cangkriman nanging batangane wis dikandhakake ing ukara candhake.

Pandhapuking ukara:

  1. Wangsalan lamba: mrica kecut, aja waton muni (mrica kecut=wuni). Njangan gori, nganthi judheg nggonku ngrasakake (njangan gori=gudheg). Kukus gantung, sawangen ayuku iki (kukus gantung=sawang)
  2. Wangsalan rangkep: ancur kaca, peksi langking mangsa sawa. Rasaksa, yen lagi nandhang dhukita (ancur kaca=rasa, pekis langking=dhandhang); bayem arda, ardane ngrasuk busana. Mari anteng, besuse saya ketara (bayem arda=lateng, ngrasuk busana=besus); tampar aren, aren arab wijilira. Tindak-tanduk nora ninggal tata hukuman alam (tampar aren=duk, aren arab=kuma)
  3. Wangsalan padinan: wangsalan sing prasaja ora disebutake batangane jalaran wong dianggep ngerti jawabane. Mbok aja ngrokok cendhak ta Mas! (tegese= neges-neges); anggone ndeleng nganti ngembang duren (tegese=dlongop)
  4. Wangsalan edipeni: wangsalan sing mawa purwakanthi guru basa. Tepi wastra, wastra kang tumrap mustaka (kemadha, iket); para mudha, nggegulanga ngiket basa
  5. Wangsalan memet: wangsalan anggone nggoleki batangane ambal kaping pindho lagi mengerteni karepe

Komentar

Postingan populer dari blog ini

20 sifat wajib dan mustahil bagi allah

Struktur Pasar

Watak-watake Punakawan Bahasa Jawa